انواع لوله های پلاستیکی

امروزه لوله های پلاستیکی کاربرد رو به رشد و فراوانی پیدا کرده اند. این لوله ها در کاربری های مختلفی مانند انتقال محلول های اسیدی، شیمیایی، گازهای خورنده، نفت خام، زه کشی، گازهای سوختی، گل و لای و لجن، فاضلاب و آب مورد استفاده قرار می گیرند.

امروزه لوله های پلاستیکی کاربرد رو به رشد و فراوانی پیدا کرده اند. این لوله ها در کاربری های مختلفی مانند انتقال محلول های اسیدی، شیمیایی، گازهای خورنده، نفت خام، زه کشی، گازهای سوختی، گل و لای و لجن، فاضلاب و آب مورد استفاده قرار می گیرند. مهمترین دلیل استفاده از لوله های پلاستیکی کاهش هزینه های تولید و نصب شامل هزینه های تولید، حمل و نقل و کارگر و تجهیزات نصب است. بخصوص نقش لوله های پلاستیکی در انتقال آب و گاز طبیعی و توسعه این صنایع بسیار پر رنگ است. 

در پی درخواست زیاد برای لوله های پلاستیکی به سرعت انواع مختلفی از این لوله ها در ابعاد مختلف توسعه داده شدند و امروزه برای انتخاب لوله پلاستیکی مناسب برای هر کاربری به اطلاعات علمی بسیاری نیاز است. در میان لوله های پلاستیکی عمده ترین نوع آن ها انواع لوله های پلی اتیلن و پلی وینیل کلراید هستند. 

انواع لوله های پلاستیکی

پلاستیک های مورد استفاده در تولید لوله ها ترکیبی از پلیمر پایه و افزودنی ها هستند. افزودنی ها برای ایجاد خواص ویژه مانند محافظت از پلیمر در حین فرآیند تولید و پس از آن، بهبود برخی خواص، ایجاد رنگ و ... اضافه می شوند. انواع پایدارکننده های حرارتی، آنتی اکسیدانت ها، پایدار کننده های نوری، نرم کننده و روان کننده ها، پرکننده ها و ... از جمله افزودنی ها هستند. 
مهمترین لوله های پلاستیکی و کاربری های عمده آن ها به شرح زیر است:
 

 

کاربرد پلی اتیلن به عنوان لوله

پلی اتیلن اولین بار در اواسط دهه 1950 بعنوان ماده خام لوله مورد استفاده قرار گرفت. اولین کاربرد آن در آمریکاي شمالی در صنعت بود و پس از آن براي لوله کشی هاي روستایی مورد استفاده قرار گرفت. کاربرد بعدي آن میدان هاي تولید نفت بود که در آنها نیاز به تولید لوله هاي انعطافپذیر، مستحکم و سبک وزن براي پاسخگویی به نیازهاي صنعت نفت و گاز که به سرعت رو به توسعه بودند، احساس می شد. موفقیت لوله هاي پلی اتیلن در این تأسیسات به سرعت موجب استفاده از آن در توزیع گاز طبیعی شد و با استفاده از لوله اي قابل کویل (مارپیچ) شدن و بدون خوردگی در منطقه عملیاتی، اطمینان از دستیابی به روشی بدون نشتی براي انتقال گاز طبیعی به خانه ها و واحدهاي تجاري ممکن می شد. موفقیت پلی اتیلن در این کاربرد سبب شد امروزه این ماده بعنوان انتخاب اول در صنایع توزیع گاز طبیعی شناخته شود. اکنون منابع تخمین میزنند که %95 کل تأسیسات لوله کشی تازه ساخت توزیع گاز در شمال آمریکا که قطرشان 12 اینچ یا کمتر است، پلی اتیلن هستند. 

در کاربرد لوله، پلی اتیلن به دلیل خواص برتری چون چکش خواری و چقرمگی، انعطافپذیری و کاهش اتصالات مورد استفاده، مقاومت بالا در برابر خوردگی، اصطکاک کم و سطح صاف، مقاومت بالا در برابر خستگی، نفوذپذیری ناچیز در برابر مایعات و گازها، سازگاری با محیط زیست ( مصرف کمتر انرژی برای تولید و حمل و نقل در مقایسه با سایر مواد مورد استفاده در تولید لوله ها، بازیافت پذیری و عدم وجود مواد مضر و سمی و...)، جوش پذیری و عدم نشتی در جوش ها ( برای مثال نیازی به استفاده از واشرها و آب بند ها در این مورد نیست.)، حفظ خواص با تغییرات دما و ... گستره کاربری فراوانی برای لوله های آبرسانی و گازرسانی، تاسیسات دریایی و معدنی، آبیاری تحت فشار، زهکشی، جمع آوری فاضلاب، حفاظت از کابل های برق و ... پیدا کرده اند.

برآورد می شود مصرف جهانی HDPE برای کاربرد لوله در سال 2019 به 17.5 میلیون تن برسد. 

نسل های جدیدتر لوله های پلی اتیلن شامل پلی اتیلن با وزن مولکولی بسیار بالا و انواع اتصال عرضی شده پلی اتیلن است. انواع با وزن مولکولی بسیار بالا مقاومت بالایی در برابر رشد ترک دارند و ضریب ایمنی زیادی به همراه دارند. نوع اتصال عرضی شده برای کاربری های انتقال سیال های با دمای بالا مناسب است و استحکام، سفتی و مقاومت ضربه در دمای پایین بیشتری دارد. 

منابع و مراجع
Plastic Pipe Institute (PPI). Annual Statistics for 1997
Mruk, S. (1985, November). Plastic Pipe in Gas Distribution Twenty-Five Years of Achievement, Gas Industries.
http://www.charterplastics.com/advantages-of-polyethylene-pipe/
http://www.prnewswire.com/news-releases/world-plastic-pipe-market-300129695.html